بسم الله الرحمان الرحیم.
در شاهنامه، حدود حد اقل 51 مرتبه لغت «صندوق» به کار رفته است. برای من عجیب بود فردوسی با حساسیتش در مورد به کار نبردن لغتهای عربی، حدود حد اقل 51 مرتبه از این لغت عربی، که اتفاقاً از باب رباعی ی مجرد است، استفاده کرده است.
وقتی در فاصله ی زمانی از ورود اسلام (و لغات عربی) به ایران، تا زمان فردوسی، طوری شده بوده که حتا در شاهنامه ی فردوسی، یک لغت عربی، حتا از باب رباعی، 51 مرتبه استفاده شده، عجیب نبوده و نیست که صدها سال پس از فردوسی، زبان فارسی با چند هزار لغت عربی ترکیب شود.
لغتنامه ی دهخدا، «تبنگو» و «خاشکدان» را از معادلهای فارسی ی «صندوق» گفته است. جالب است که در شاهنامه، حدود حد اقل 51 مرتبه «صندوق» به کار رفته، اما «تبنگو» و «خاشکدان» حتا یک مرتبه هم به کار نرفته است!
تعدادی از ترکیبها که در فارسی با «صندوق» ساخته شده و به کار می رود:
صندوق عقب؛ صندوق پستی؛ صندوق انتخابات؛ صندوق آراء؛ صندوق صدقات؛ صندوقچه؛ صندوقدار؛ صندوقخانه؛ گاوصندوق؛ صندوق مهر امام رضا؛ صندوق بانک؛ صندوق سرمایه گذاری؛ صندوق بین المللی ی پول؛ صندوق انتقادات و پیشنهادات؛ صندوق فروشگاه؛ صندوق قرض الحسنه.
سینه مالامال درد است ای دریغا مرهمی
هیچ هم عجیب نیست
زنده باد نام ویاد آن فرزانه ی بزرگ
سلام علیکم
چندین سال پیش یکی دوستان مجازی به آدرس:
http://www.mehrafrin.blogfa.com/
مباحث زبانی به راه انداخته بود که مقداری بوی ناسیونالیسم افراطی از آن شنیده میشد .ایشان ادعا کرده بود که هیچ واژه بیگانه ای در شاهنامه وجود ندارد بنده با ذکر شواهدی بر این ادعا مهر باطل زدم.
سلام
چه خبر از کلید در صندوق ؟
سلام،
وقتی یک واژه جا افتاد، فارسی، عربی، انگلیسی، فرانسوی، چینی اش فرقی نمی کند. گویا واژه " بابا " چینی است که راحت در زبان فارسی جا باز کرده است. کاربرانش مجبورند از آن استفاده کنند حتا اگر فردوسی باشند. استفاده از لغات گم شده و دور از ذهن دردی را دوا نمی کند.