صندوق

            بسم الله الرحمان الرحیم.

            در شاهنامه، حدود حد اقل 51 مرتبه لغت «صندوق» به کار رفته است. برای من عجیب بود فردوسی با حساسیتش در مورد به کار نبردن لغتهای عربی، حدود حد اقل 51 مرتبه از این لغت عربی، که اتفاقاً از باب رباعی ی مجرد است، استفاده کرده است.

            وقتی در فاصله ی زمانی از ورود اسلام (و لغات عربی) به ایران، تا زمان فردوسی، طوری شده بوده که حتا در شاهنامه ی فردوسی، یک لغت عربی، حتا از باب رباعی، 51 مرتبه استفاده شده، عجیب نبوده و نیست که صدها سال پس از فردوسی، زبان فارسی با چند هزار لغت عربی ترکیب شود.

            لغتنامه ی دهخدا، «تبنگو» و «خاشکدان» را از معادلهای فارسی ی «صندوق» گفته است. جالب است که در شاهنامه، حدود حد اقل 51 مرتبه «صندوق» به کار رفته، اما «تبنگو» و «خاشکدان» حتا یک مرتبه هم به کار نرفته است!

            تعدادی از ترکیبها که در فارسی با «صندوق» ساخته شده و به کار می رود:

صندوق عقب؛ صندوق پستی؛ صندوق انتخابات؛ صندوق آراء؛ صندوق صدقات؛ صندوقچه؛ صندوقدار؛ صندوقخانه؛ گاوصندوق؛ صندوق مهر امام رضا؛ صندوق بانک؛ صندوق سرمایه گذاری؛ صندوق بین المللی ی پول؛ صندوق انتقادات و پیشنهادات؛ صندوق فروشگاه؛ صندوق قرض الحسنه.