با تغییر واحد پول ایران مخالفم

            بسم الله الرحمان الرحیم.

            1)

            دکتر شاهین سپنتا، در http://drshahinsepanta.blogsky.com/1390/04/30/post-640/ در تاریخ 30 تیر 1390، مقاله ای نوشته است. (رضا مرادی غیاث آبادی در http://ghiasabadi.com/pasokh-beh-naqde-negarandeh-shahnameh.html گفته است: «آقای علی حیدری (با نام مستعار دکتر شاهین سپنتا)». ــ در http://www.mirasyar.persianblog.ir/post/1158 محمدرضا زادهوش گفته است: «علی حیدری نویسنده، پژوهشگر، اصفهان پژوه، ایران شناس، شاعر، روزنامه نگار و وبلاگ نویس ایرانی در بیستم اردیبهشت ماه سال 1353 شمسی چشم به جهان گشود. او دکترای خود را در رشته دامپزشکی از دانشگاه شهرکرد گرفت و نام نویسندگی شاهین سپنتا را برای خویش برگزید. ... وبلاگ ایران نامه در بلاگ اسکای جستارهای وی در زمینه ایران شناسی و آثار باستانی است.»)

            دکتر شاهین سپنتا در مقاله اش، و با دلایلش، واژه ی «دارا» را برای واحد پول ایران پیشنهاد داده است. بنده در ذیل مقاله ی ایشان چنین کامنت گذاشتم:

«سلام علیکم.

با تغییر واحد پول ایران مخالفم.

ظاهراً از قدیم الایام، داد و ستد نام واحد پول، در بین ملتها رایج بوده است. مسلمانان درهم و دینار را از بیگانگان گرفتند. از روم و یونان (؟). ظاهراً از ایران هم الگوبرداری می کردند. ایران واژه ی «پول» و «اسکناس» و «سکه» را ظاهراً از بیگانگان گرفته. ریال و تومان را از بیگانگان گرفته. من گمان نمی کنم ما ایرانیان با شنیدن واژه ی (یونانی ی؟) «پول» به یاد حمله ی اسکندر به ایران بیفتیم، و فرمایش شما مبنی بر این که ما با شنیدن واژه ی تومان یاد حمله ی مغولان و با شنیدم ریال یاد حمله ی اسپانیائیها و پرتغالیها می افتیم، این را دور از واقعیت، و مقدمه ای را برای قبولاندن پیشنهادهای شما می دانم.

البته اگر حکومت ما و جامعه ی ما دموکراتیک باشد، و اگر ملت اراده کرده باشد واحد پول خود را عوض کند، پیشنهادها و تحلیلهای شما و تمام ایرانیان باید محترم باشد و بررسی شود، و رأیی که در اکثریت است، ملاک عمل برای تغییر دادن واحد پول قرار گیرد.

من دلیلی برای تغییر تومان با حدود دویست سال سابقه ی کاربرد و ریال با حدود هشتاد سال سابقه ی رسمی ی کاربرد (البته ظاهراً کاربردش «رسمی» بوده و هست، ولی مورد قبول عموم مردم قرار نگرفته) نمی بینم.

با احترام.»

            2)

            رضا مرادی غیاث آبادی، متولد 1342، در http://ghiasabadi.com/dari-dinar.html ، 23 تیر 1390، دری و دینار را به عنوان واحد پول جدید ایران پیشنهاد داده، و ریال و تومان و ... را «نام های نپذیرفتنی» دانسته، و دلیلش برای نپذیرفتنی بودن ریال و تومان چنین است: «ریال: به دلایل خاستگاه زبانی پرتغالی/ اسپانیایی، بازمانده‌ای از سلطه پرتغالیان بر خلیج فارس و نیز خودداری دویست ساله مردم در بکارگیری آن.
تومان/ تومن: به دلیل خاستگاه زبانی مغولی و نیز به این دلیل که در اصل نام واحد پول نبوده و واژه‌ای به مفهوم «ده هزار» است، مانند «امیرتومان».»

            این جانب سیدعباس سیدمحمدی البته نه ژاپنی ام نه هندی ام نه آمریکایی ام نه الجزایری ام نه فرانسوی، بلکه ایرانی ام، اما گرایشی به ذهنیت غلیظ و دستگاه فکری ی غلیظ و دستگاه استدلالی ی غلیظ و دستگاه اختراعی ی غلیظ بر اساس «ایران» و «پارسی» ندارم، و گرایش غلیظ و حتا رقیق به ضدیت با ایران هم ندارم.

            ای پروفسورها! ببخشید! اگر تومان را به کار نبریم، چون خاستگاهش مغولی است، پس قورمه سبزی هم نخوریم، چون خاستگاه لغت قورمه مغولی است و «آقا» هم نگوئیم چون خاستگاهش مغولی است و «پول» هم نگوئیم چون ظاهراً خاستگاه لغتش یونانی است.

            3) بنده گمان می کنم واژه ی تومان، به عنوان واحد پول، جزئی از فرهنگ ما ایرانیان شده است. واژه ی ریال رسماً واحد پول ما است، اما به دلایل مختلف ظاهراً از ابتدای رسمی شدنش تا کنون، مورد قبول عمومی قرار نگرفته است. بنده گمان می کنم ریال هم، که در زبان عمومی به کار نمی رود، جزئی از فرهنگ ما ایرانیان شده است.

            بنده گمان می کنم مردم ایران وقتی می گویند دویست تومان و وقتی می گویند دو هزار ریال، دیکشنری باز نمی کنند ببینند «تومان» و «ریال» ایرانی ی باستانند یا پَهلَوی اند یا اوستائی اند یا مغولی یا اسپانیائی. چنان که وقتی یک روستائی شب هنگام «فانوس» برمی دارد و از منزلش بیرون می رود، نیازی ندارد بداند «فانوس» و «فنومنولوژی» همریشه اند. 

            البته بنده آراء و نظرها و دیدگاههای ادیبان و زبان شناسان و تاریخدانها و ایران شناسها در موضوع نام واحد پول ایران را ارج می نهم، اما خواهش می کنم ماها که چهار کلمه سواد و لغت و چیز میز یاد می گیریم، ملت ایران را و فرهنگ ایران را دستمایه ی هوسبازیهای خود قرار ندهیم.

            4) من تقریباً تردید ندارم موضوع تغییر نام واحد پول ایران، در حدّ بانک مرکزی و دولت و رئیس جمهور و مجلس شورای اسلامی نیست. اگر بحث تغییر نام واحد پول، صرفاً برای تشویق کردن مردم برای نوعی مشارکت اجتماعی (و مقدمه ای برای مشارکت سیاسی در انتخابات بعد ِ مجلس و ریاست جمهری) نباشد، و واقعی باشد، من تقریباً تردید ندارم این که نام جدید واحد پول ایران چه باشد، تعیین کننده اش فقط مقام معظم رهبر ایران خواهد بود.

            5) بنده با تغییر واحد پول ایران مخالفم، مگر به این صورت:

            حدود هشتاد سال است ریال واحد رسمی ی پول ایران است و تومان واحد غیر رسمی اما متداول. هر ده ریال یک تومان است. من موافقم که واحد پول ایران رسماً بشود تومان، و ریال به عنوان یکی از اجزاء پول حفظ شود (مانند این که سِنت یکی از اجزاء دلار آمریکا است).