مرحوم دکتر مهرانگیز منوچهریان

            بسم الله الرحمان الرحیم.

            خانم دکتر سناتور مهرانگیز منوچهریان در تیر ماه سال 1379 درگذشت. متن زیر را عیناً از http://zinati.eu/Dr._Mehrangiz_Manoutchehrian.htm  نقل می کنم:

«اخیرا خانم دکتر مهرانگیز منوچهریان در سن  94  سالگی در تهران درگذشت. بی تردید دکتر مهرانگیز منوچهریان یکی از مبارزترین بانوان ایران بود که در تمامی عمر خود برای تساوی حقوق زن و مرد می کوشید. دکتر مهرانگیز منوچهریان بانویی با شهامت و صریح بود که حتی در راه تساوی حقوق بانوان ایرانی از کرسی سناتوری انتصابی تهران صرفنظر کرد. او تنها سناتور از دوران مشروطیت تا به امروز ایران است که از مقام خود استعفاه کرده و با وجود اصرار فراوان حاضر نشد که استعفاه نامه خود را پس بگیرد. دکتر مهرانگیز منوچهریان بنیانگذار "اتحادیه بین المللی زنان حقوق دان ایران" بود و سالیان دراز نیز ریاست اتحادیه را برعهده داشت. دکتر مهرانگیز منوچهریان که یکبار بعد از انقلاب از کشور خارج گردید در لندن درباره استعفای خود به نویسنده چنین گفت: روزیکه لایحه گذرنامه در مجلس سنا مطرح بود به عنوان نطق قبل از دستور در مورد تعارض مواد لایحه با قانون اساسی و اصل تساوی حقوق زن و مرد و اعلامیه جهانی حقوق بشر که دولت ایران نیز به آن ملحق شده بود، مطالبی گفته و یادآور شدم که آن قسمت از این قانون که سفر زن شوهردار را به خارج از کشور موکول به اجازه از شوهر کرده است باید حذف شود و در اسلام نیز ادای واجبات دینی زن، محتاج به اجازه شوهر نیست. در این هنگام مهندس شریف امامی رییس مجلس سنا با لحنی تند گفت: «چرا از مذهب نام می برید.» و در این موقع علامه وحیدی گفت: «کفر است، کفر است.»

من گفتم: « آقای علامه وحیدی توجه داشته باشید اینجا مجلس سنا است و مسجد سپهسالار نیست.» ناگهان رییس مجلس گفت: «چرا مزخرف می گویید (به خانم منوچهریان).» گفتم: «مزخرف می شنوم. شما توانایی درک این مطلب را ندارید و اگر سانسور نباشد و جزییات این مطلب را منتشر سازند ملت ایران خوب می فهمد که شما دارید دمکراسی را خفه میکنید. در هر صورت یقین دارم که روزی این دولت در معرض بازجویی قرارخواهد گرفت.» و به آرامی تریبون مجلس سنا را ترک گفته و خطاب به خبرنگاران گفتم شما شاهد باشید و با عصبانیت از جلسه علنی مجلس سنا خارج شده و استعفای خود را از سناتوری به مجلس سنا فرستادم. به من گفته شد که ظرف 15 روز میتوانید استعفای خود را پس بگیرید که گفتم ما در عده رجوع نمی کنیم..»

با فوت مادر خانم سناتورین مهرانگیز منوچهریان که مهندس امامی و همسرش به مجلس ختم میروند و رییس مجلس سنا ضمن تسلیت میگوید در جریانات پارلمانی این قبیل گفتگوها پیش می آید و نباید دنباله آن را گرفت. خانم منوچهریان میگوید: «به ایشان گفتم اولا رییس مجلس سنا با دیگر سناتورها فرقی ندارد ... و رییس مجلس حق ندارد سخنان سناتورها را قطع کند. از طرفی من سناتور انتصابی هستم که اصالت نمایندگی من طبق قانون اساسی مشخص است. ولی در انتخاب سناتورهای انتخابی مجلس شورای ملی ایران ممکن است شبهه ای باشد ..... و با جریانی که پیش آمد احساس کردم که انجام نمایند گی در مجلس سنا برایم مقدور نیست و بهمین جهت شرحی به اعلیاحضرت نوشته که من تا کنون وکیل انتصابی شاهنشاه در مجلس بودم و دیگر انجام چنین وظیفه ای برایم مقدور نیست. چند روز بعد فرمان سناتوری را پس فرستادم که آقای معینیان بوسیله تلفن گفت این کار صحیح نیست.»

بعد از استعفای خانم دکتر منوچهریان تعدادی از شخصیتهای مملکتی در لیست انتظار سناتورهای انتصابی بوده اند که فرمان سناتوری بنام دریابد فرج الله رسایی صادر گردید که همواره در مجلس سنا از حقوق بانوان دفاع میکرد.

دکتر مهرآنگیز منوچهریان جزو نخستین بانوانی بود که عنوان سناتوری یافت و در سه دوره چهارم و پنچم و ششم، در مجلس سنا عضویت داشت.  

سایر سناتورهای زن مجلس سنا عبارت بودند از:

-          دکتر شمس الملوک مصاحب

-          هاجر تربیت

-          شوکت جهانبانی

-          زهرا نبیل

شخصیت حقوقی و علمی دکتر مهرانگیز منوچهریان

اعلام تساوی حقوق زن با مرد در سال 1342 خورشیدی

دکتر مهرآنگیز منوچهریان با انتشار کتاب (انتقاد بر قانون اساسی ایران از نظر حقوق زن) کوشید تا جامعه ایرانی را متوجه نقص های وضع حقوق زنان بکند و میخواست دولتمردان را با قوانین کشور بیشتر آشنا سازد. این کتاب که در سال 1328 خورشیدی منتشر شد (زمان محمد رضا شاه) که اداره نگارش وزارت فرهنگ او را مورد تعقیب قرار داد. ولی بعد از اعلام تساوی حقوق زن در سال 1342 این کتاب به تعداد کثیری منتشر گردید.

قانون حمایت از صغار

دکتر مهرآنگیز منوچهریان در مجلس سنا طرح قانون "حمایت از صغار" را داد که در مجلس سنا تصویب شد ولی در مجلس شورای ملی راکد ماند.

خانم دکتر مهرانگیز منوچهریان دو بار از سمت سناتوری مجلس سنا استعفاء کرد.

-          بار اول بر سر طرح حمایت از صغار (کم سن و سال)

-          بار دوم هنگام طرح لایحه گذرنامه که بین او و شریف امامی گفتگو درگرفت.

دکتر منوچهریان به عنوان یک حقوقدان در دولت منصور طرح حمایت از خانواده را به دولت داد که با مخالفت اعضای دولت روبرو شد. وزیر دادگستری وقت گفت که قصد اصلاح قانون حمایت خانواده را ندارد. پاسخ  دکتر منوچهریان به وزیر دادگستری موجب شد که سه ماه به تفرش تبعید گردد.

در دولت هویدا طرح قانون حمایت خانواده با حمایت نمایندگان زن در مجلس شورای ملی تصویب شد.

مدارج علمی دکتر مهرانگیز منوچهریان

- دریافت جایزه صلح "سازمان حقوق بشر" (1968 میلادی)

- دریافت جایزه صلح "مجمع عمومی مرکز صلح جهانی" (1971 میلادی)

- ریاست "اتحادیه بین المللی زنان حقوقدان" (1967 میلادی)

دکتر مهرانگیز منوچهریان وکیل درجه اول دادگستری و مشاور حقوقی و سناتور و جرم شناس کانون هدایت کودک و استاد حقوق جزا در مدرسه عالی حسابداری و لیسانسیه فلسفه و علوم تربیتی و همچنین لیسانسیه حقوق در رشته قضایی و دارای دکترا از دانشگاه تهران بود.

او متجاوز از 23 کنفرانس و کنگره مربوط به زنان و جرم شناسی و خانواده، در سازمان ملل متحد شرکت کرده و در چهارمین اتحادیه بین المللی زنان حقوقدان که درسال 1967 در تهران برگزار شد به ریاست اتحادیه بین المللی زنان حقوقدان انتخاب گردید.

دکتر مهرانگیز منوچهریان در مجمع عمومی سازمان ملل که در سال 1968 در نیویورک تشکیل شد موفق به دریافت جایزه صلح سازمان حقوق بشر شد.

او همچنین در پنجمین مجمع عمومی مرکز صلح جهانی درسال 1971 در بلگراد جایزه صلح  دیگری گرفت.

دکتر منوچهریان مولف و مترجم 42 جلد کتاب

دکتر مهرانگیز منوچهریان در کنفرانس زنان حقوقدان در ویرجینیای آمریکا درباره تساوی حقوق زن و مرد گفت:

«اعلامیه جهانی حقوق بشر هم، در مورد تساوی حقوق زن و مرد، مبرّی از تبعیض نیست، زیرا حتی در ماده اول میگوید: افراد باید نسبت به یکدیگر با روح برادری رفتار کنند. من به سازمان ملل پیشنهاد میکنم که بدنبال آن کلمه خواهری را اضافه کنند.»

خانم مهرانگیز منوچهریان با دکتر حسینی نژاد ازدواج کرد که حقوقدانی است برجسته که به چندین زبان خارجی تسلط و از قضات عالی مقام می باشند. دکتر منوچهریان و دکتر حسینی نژاد صاحب فرزندی نشدند.

درگذشت خانم دکتر مهرانگیز منوچهریان تولید تاسف فراوان کرد و خصوصا بانوان ایران خدمات پر ارزش او را ارج نهادند. او نمونه ای از زنان تحصیلکرده و صریح و شجاع و شایسته بود که در تمامی عمر خود برای حفظ  حقوق بانوان در ایران مبارزه قاطعانه کرد.

روانشان شاد باد و خاطره اش همواره گرامی خواهد ماند.

(بنقل از نوشته دکتر مصطفی الموتی در نامداران معاصر ایران)»