آیا معرفتی/آگاهی ای/دانشی هست که پایه ی تمام معرفتهای بشری باشد؟

            بسم الله الرحمان الرحیم.

            این جملات را عیناً در صفحات مختلف اینترنت دیدم:

ریاضیات پایه تمام علوم است؛

ریاضیات پایه تمام علومه (با یک کمی فکر این مطلب واضحه)؛

ریاضیات پایه همه علوم است؛

ریاضیات پایه همه علوم است من جمله فلسفه؛

ریاضیات پایه همه علوم و فنون است؛

به این حرف اعتقاد دارم که ریاضیات پایه همه علومه؛

ریاضیات مادر تمام علوم است؛

ریاضیات مادر تمام رشته هاست و بی نهایت قابل احترامه؛

ریاضیات مادر تمام علوم است و چنانچه تبلیغات کاذب نباشد ذهن جوانان به سمت رشته های ریاضی سوق داده می شود؛

شاید بسیار از افراد ندونند که تمامی جهان بر اساس ریاضیات قابل تحلیل است؛

جهان بر اساس ریاضیات بنا شده حتی زمان؛

جهان بر اساس ریاضیات خلق شده است.

            ــ نظر نویسنده ی وبلاگ:

            من چند ماه قبل با سه نفر از دوستانم درباره ی این حرفهایی که درباره ی ریاضیات زده می شود، صحبت کردم. اگر اشتباه نکنم یکی از دوستانم به شدت با این گونه ادعاها و نظرها درباره ی ریاضیات موافق بود (اگر اشتباه نکنم می گفت «تمام دانشمندان این حرف را قبول دارند»)، و دو دوست دیگرم نظر خاصی نداشتند.

            اگر اشتباه نکنم من هیچ کتاب علمی و مقاله ی معتبر علمی ندیدم از این حرفها زده باشد و هیچ ریاضیدان ندیدم از این حرفها زده باشد، و این حرفها را فقط در وبلاگها دیدم.

            طبق یک تقسیم بندی، ریاضیات به سه شاخه ی کلی ی جبر و آنالیز و هندسه تقسیم می شود. خب اگر این ادعاها صحت داشته باشد که ریاضیات پایه ی تمام علوم است و چی است و چی است، ظاهراً نمی شود هم جبر پایه ی تمام علوم نباشد و هم آنالیز پایه ی تمام علوم نباشد و هم هندسه پایه ی تمام علوم نباشد، به عبارت دیگر، اگر صحیح باشد که ریاضیات به طور کلی شامل سه شاخه ی جبر و آنالیز و هندسه است، و هیچ کدام از این سه شاخه پایه ی تمام علوم نباشند، پس این ادعا که ریاضیات پایه ی تمام علوم است، باطل است، یا اگر صحیح باشد که ریاضیات به طور کلی شامل n شاخه است و هیچ کدام از n شاخه پایه ی تمام علوم نباشند، پس این ادعا که ریاضیات پایه ی تمام علوم است، باطل است.

            استدلال و برهان من به طور کلی همین است که عرض کردم.

            بنده گرایشی به هیچ کدام از ادعاهایی که درباره ی ریاضیات نقل کردم، ندارم.

            ظاهراً تمام علوم تجربی، با آزمایش سر و کار دارند، و با مشاهده سر و کار دارند، و با اندازه گیری سر و کار دارند، و از قسمتهایی از ریاضیات هم استفاده می کنند.

            اگر اشتباه نکنم مفهوم «برهان خلف» و مفهوم «اثبات» (proof)، از فلسفه وارد ریاضیات شده است. مفهوم «اثبات»، به مرور و در طول تاریخ در ریاضیات دقیق و دقیقتر شده است.

            اگر اشتباه نکنم، معرفت «فلسفه» و معرفت «علوم تجربی» و معرفت «علم انتزاعی ی ریاضیات»، با هم ارتباطها و داد و ستدهایی دارند و البته هر کدام شأن خود و محدوده ی خود را دارد، و هیچ کدام از این معرفتها، پایه ی تمام معرفتهای دیگر نیست.

            آیا معرفتی / آگاهی ای / دانشی هست که پایه ی تمام معرفتهای بشری باشد؟ اگر هست، چیست؟ اگر هست، در بحثهای فلسفی درباره ی آن معرفت تفکر می کنند، یا در بحثهای ریاضی، یا در بحثهای فیزیک و شیمی و زمین شناسی و ...، یا ...؟