زکریای رازی نسبیت آینشتاین را درک کرده بود؟؟

             بسم الله الرحمان الرحیم.

            دکتر محسن هشترودی، در جمع جوانان، در کاخ جنوبی جوانان، روزنامه ی کیهان، نوزده بهمن 1350، صفحه ی 15:

            «... رازی نسبیت انشتین را درک کرده بود

... بنظر من تابلوی لبخند ژوکوند (مونالیزا) بی ارزش است و لبخند آن بی ارزش تر، در حالی که دلالها توانسته اند قیمتش را به هزارها دلار برسانند

... نمیگویم شعرهای استوریاس و دیگران را نخوانید و نمیگویم اکتشاف و اختراع نکنید، ولی می گویم چرا مطالعات شما منحصر به علوم اجتماعی و مسایل ذوق و هنر شده است. در صورتی که در همین کشور زکریای رازی با مطرح ساختن «دعای دهری» نشان داد که نسبت انشتین را درک کرده بود. همچنین آهن ضد زنگ (بی کربن) را 50 سال پیش شیمیست مخترع با مطالعه ستون های آهنی معابد هندی توانست بسازد کشف آفتابهای خاموش و مسئله کاهش وزن آفتاب ها را 700 سال پیش «گوس» با مدل های ریاضی درک کرده بود، در صورتی که یک «هیئت موجی» بتازگی به درک آن دست یافته است پس بهانه به فرهنگ و محیط نکنید و در مسایلی مطالعه کنید که همیشه بتوان راجع به پیشرفتهای آن نتیجه ای قطعی و قابل سنجش داد ...»

پایان نقل عین سخنان مرحوم دکتر محسن هشترودی.

نظر نویسنده ی وبلاگ:

ــ در متن بالا، یک جا «نسبیت انشتین» است و یک جا «نسبت انشتین». این طبق اصل متن است.

ــ احتمال می دهم خبرنگار روزنامه، بعضی کلمات را نادرست نقل کرده باشد. مثلاً، اگر اشتباه نکنم، منظور دکتر هشترودی از «گوس» فردی غیر از Karl Gauss نیست، یعنی گاوس (که البته املا و تلفظ گوس، در زمان ایشان، شاید رایجتر از گاوس بوده)، و گاوس 700 سال قبل از زمان سخنرانی ی دکتر هشترودی نبوده، بلکه حدود 120 سال قبل از زمان سخنرانی ی ایشان بوده. اگر حدس من نادرست نباشد، بعید است دکتر هشترودی چنین اشتباهی کرده باشد، و احتمالاً اشتباه از خبرنگار یا از تایپیست روزنامه بوده. و البته ممکن است تمام عرایض و حدسیات من نادرست باشد.

ــ چرا دکتر هشترودی مایل بوده جوانان ریاضی خواندشان و فیزیک خواندنشان، بیشتر از توجهشان به هنر و علوم اجتماعی باشد؟ گمان کنم انتظار چندان معقولی نیست که فردی مانند استاد هشترودی برود در میان جمعیت جوانان دیپلمه ی علوم انسانی و علوم تجربی و آنها را بخواهد بکشاند به سمت مطالعات عمیق یا نیمه عمیق در ریاضیات و فیزیک و شیمی. ایشان که می گوید تابلوی لبخند ژوکوند بی ارزش است، بخواهد با سخنانش، جوانان علوم تجربی و علوم جتماعی خوانده را بکشاند به سوی ریاضیات و فیزیک.

ــ «دعای دهری» چه بوده، که بر اساس فرمایش استاد هشترودی، زکریای رازی با مطرح کردن آن نشان داده بوده نسبیت آینشتاین را درک کرده است؟ من نمی دانم چه بوده دعای دهری (و یا کلمه ای دیگر، که شاید دکتر هشترودی آن را گفته بوده، و خبرنگار اشتباهاً «دعای دهری» شنیده و گزارش کرده) و نمی دانم اگر دانستم دعای دهری چه بوده، آیا واقعاً بین دعای دهری و مطرح کردن دعای دهری، و درک کردن نسبیت آینشتاین، می توان ربطی قائل شد یا نه.

ــ من تقریباً فاقد معلومات هنری هستم، و درباره یبیانات دکتر هشترودی درباره ی بی ارزش بودن تابلوی لبخند ژوکوند اظهار نظر نمی کنم. اما این که ایشان فرموده است این تابلوی بی ارزش، با ترفندهای دلالها شده است باارزش، چه صحیح باشد و چه صحیح نباشد، من آن را دارای میزانی ارتباط می بینم با این که شخصیتی والا مانند خود استاد محسن هشترودی، که طبق آگاهی ی بنده بزرگترین ریاضیدان معاصر ایران بوده، ایشان را رسانه ها تبدیل کردند به فردی که در موضوعات خارج از خبرویتش اظهار نظر کند و قرار باشد تقریباً تمام اظهار نظرهایش مقبول جامعه بیفتد.

یعنی آن «دلالها»، ممکن است جای خود را بدهند به «رسانه ها»، در کنار بی دقتی و کم دقتی ی ما مردمان.

ــ سالها قبل فیزیک پیشه آقای دکتر ر. م. حملاتی کرد به دکتر محسن هشترودی، و ریاضیدانها جوابهای شایسته دادند به دکتر ر. م.، یعنی به عبارتی:

چه خوب است اگر دکتر محسن هشترودی در عین شخصیت و جایگاه ممتاز ریاضی اش، حرفهای بی ارزش و کم ارزش در فلسفه و هنر و تاریخ علم و ... می زد، فیزیک پیشه آقای دکتر ر. م. و نویسنده ی این وبلاگ هم حواسشان باشد در آن چاه نیفتند و حرفهای عامیانه نزنند و نقد کردن اشتباهات دکتر محسن هشترودی، پوششی بر عوامگرائی ی خود ماها نباشد.

ــ از یکی از دوستانم شنیدم در یک کتاب (کتابی از مرحوم دکتر عبدالحسین زرینکوب؟) خوانده است امام محمد غزالی نظریه ی / ایده ی «جهانهای موازی» را قرنها قبل ارائه کرده است. من احتمال می دهم در آن کتاب و در بعضی صفحات اینترنتی، می خواهند با وصله پینه، نظریه ی / ایده ی «جهانهای موازی» را بچسبانند به امام محمد غزالی و به «متکلمان اسلامی». این ایده ظاهراً بین خود فیزیکدانها و دانشمندها هم معلوم نیست معنائی و وجهی داشته باشد. حالا چرا تاریخچه جعل کنیم و آن را برسانیم به غزالی؟

اگر ابوریحان و بوعلی و رازی و ابن هیثم، اطلاع از قانون جاذبه ی نیوتون و نظریه ی نسبیت آینشتاین و مکانیک کوانتوم نداشتند، این از ارزش و جایگاه علمی ی آنان نمی کاهد. نیوتون هم از علم بعد از خود، بی اطلاع بود. آینشتاین هم از علم بعد از خود بی اطلاع بود. هایزنبرگ هم از علم بعد از خود بی اطلاع بود.