«قصاص» و «فرشته ها»

            بسم الله الرحمان الرحیم.

            تعدادی از افراد، بیانیه ای دادند که لایحه ی قصاص ملغا شود (یا تصویب نشود، یا ...)، و دعوت کردند مردمی که موافق آنها هستند، بیایند خیابانها. مرحوم امام خمینی، ظاهراً قبل از خیابان آمدن مردم، حکم ارتداد صادر فرمود.

            برای من سؤالی مطرح بوده. ظاهراً «فرشته ها» بیشتر از «قصاص» در قرآن نام برده شده اند. و اگر «فرشته ها» را از مصداقهای «غیب» بدانیم، ایمان به فرشته ها، ظاهراً از مبانی ی عقیدتی ی اسلام (و مسیحیت و یهودیت؟) است. یعنی اعتقاد به «فرشته ها»، در سلسله مراتب اعتقادات افراد مسلمان، ظاهراً خیلی مهمتر از «قصاص» است.

            خُب. اگر افرادی بگویند «فرشته ها وجود ندارند»، و بگویند «کسانی که با ما موافق هستند به خیابانها بیایند»، آیا در مقایسه با حکم ارتداد که مرحوم امام خمینی درباره ی افرادی که طبق استدلال و سخنانشان معتقد بودند شایسته است حکم قصاص اجرا نشود، آیا تعداد زیادی از مراجع تقلید حکم ارتداد افرادی را که بگویند «فرشته ها وجود ندارند» و بگویند «کسانی که با ما موافق هستند به خیابانها بیایند»، صادر خواهند کرد؟

            من گمان می کنم واکنش مراجع تقلید در برابر افرادی که بگویند «فرشته ها وجود ندارند» و بگویند «کسانی که با ما موافق هستند به خیابانها بیایند»، خفیفتر از واکنششان به مسئله ی «قصاص» خواهد بود. هرچند طبق آنچه عرض کردم، ظاهراً قطعیت و اهمیت مسئله ی «وجود داشتن فرشته ها» بیشتر از مسئله ی «قصاص» است.

            چرا؟

            من گمان می کنم علت واکنش بسیار شدید مراجع تقلید به تشکیک کنندگان در مسئله ی «قصاص»، اگر فرض کنیم واکنش اکثر مراجع تقلید مانند مرحوم امام خمینی خواهد بود، این است که «قصاص» از مسائل مهم فقهی است و از مسائلی است که فقیهان خود را صاحب اختیارات گسترده در این مسئله دانسته اند. اگر افرادی بیایند به موضوع «قصاص» نزدیک شوند و دعوت به راهپیمائی کنند، من گمان می کنم هر مرجع تقلید دیگر اگر به جای مرحوم امام خمینی بود، کم و بیش مانند مرحوم امام خمینی رفتار می کرد، و حکم ارتداد را برای معترضان به مسئله ی «قصاص» صادر می کرد.

            اما مسئله ی وجود داشتن یا نداشتن فرشته، هرچند از نظر سلسله مراتب اعتقادات مسلمانان مهمتر از مسئله ی قصاص است، چون وارد حریم اختیاراتی که فقیهان برای خود قائل شده اند نمی شود، کمتر از مسئله ی قصاص موجب ایجاد واکنش در فقیهان می شود.