نقشه های جغرافیائی ، با ملاحظات سیاسی

             بسم الله الرحمان الرحیم.

            چند سال پیش، در دایرت المعارف الکترونیکی ی اینکارتا (به صورت سی دی)، برای اولین بار دیدم بین بحرین و عربستان پُل هست و این دو کشور را به هم وصل می کند. برایم سؤال بود، این پُل یا جادّه، چیست. امشب در سه اطلس جغرافیائی ی انگلیسی که در اختیار دارم، بررسی کردم و دیدم در هر سه، رسم شده که بین بحرین و عربستان سعودی، جادّه هست. این سه اطلس: Cambridge World Atlas ، چاپ 2009؛ The Time Atlas of the World ، چاپ 2005؛ Dorling Kindersley Reference Atlas of the World ، چاپ 2005.

            در دو نقشه چاپ جمهوری ی اسلامی ی ایران، که من دیدم، این راه یا جادّه یا پُل، وجود ندارد.

            پُل ملک فهد / گذرگاه ملک فهد (King Fahd Causeway)، از سال 1986 بحرین و عربستان سعودی را متصل کرده است. پُل دوستی ی قطر و بحرین (Qatar Bahrain Friendship Bridge) هم ظاهراً تا حدود سال 2015 تکمیل می شود و قطر و بحرین را به هم متصل می کند.

            من حدس می زنم به مؤسساتی که در ایران نقشه ی دیواری و اطلس ایران (ایران و خلیج فارس و کشورهای همسایه) و اطلس جهان منتشر می کنند، گوشزد کرده اند در نقشه ها، راه بین بحرین و عربستان سعودی را رسم نکنند. وقتی چشم ایرانیان در نقشه ها به این بخورد که بین بحرین و عربستان سعودی پُل و جادّه کشیده و این دو کشور به هم متصل هستند، خُب ممکن است فکر کنند این دو کشور (مقاماتشان؟ مردمانشان؟ هم مقاماتشان و هم مردمانشان؟) رابطه ای محکم با هم دارند.

            قبول دارم ممکن است حدس من بدبینانه و خیالپردازی باشد.

            این نمونه ی کوچک، به نظرم می تواند تا حدی دلالت بر این کند که نقشه های جغرافیائی و سیاسی، و تجزیه تحلیلهای تاریخی و سیاسی، چه اندازه ممکن است تحریف شود و این ور اون ور شود و چیزهایی که هست پنهان شود و چیزهایی که نیست تصویر شود. این همه ایران و ایرانیان درباره ی اصالت نام «خلیج فارس» می گویند، اما کشورهایی که به هر دلیل مایلند نام دیگر برای خلیج فارس به کار ببرند، طبق نظر خودشان نقشه و اطلس منتشر می کنند.